konflikt ojca z synem psychologia

Wacław jest zrozpaczony decyzją ojca. Wyznaje mu, że kocha Klarę, ale ojciec nie przyjmuje tego do wiadomości. Chce połączyć syna z Podstoliną głównie dlatego, że dowiedział się o planowanym z nią ślubie sąsiada. Doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że gdyby ubiegł Cześnika, to on nie przeżyłby takiego rozczarowania. Język polski. Skąpiec – streszczenie krótkie i szczegółowe. Poznaj najważniejsze informacje z lektury. “Skąpiec” Moliera to jedna z lektur, które cieszą się prawdopodobnie największą sympatią uczniów. Utwór jest dość krótki, a jego fabuła nie jest specjalnie zawiła, w związku z czym łatwo jest przyswoić Psychoanaliza. Psychoanaliza (od gr. ψυχη = „psyche”, „dusza” i ανάλυσις = „analiza”) – metoda poznania i leczenia człowieka, teoria psychopatologii i teoria pozwalająca wyjaśnić różne zjawiska społeczne i kulturowe. Została zapoczątkowana na przełomie XIX i XX wieku przez wiedeńskiego lekarza Sigmunda Freuda . Psychologia.net.pl - portal są związane z ciepłą relacją ojca z synem (Hoffman 1961; za: Biller 1971). (1983a). Mechanizm identyfikacji w kontakcie ojca Konflikt społeczny w perspektywie socjologicznej i pedagogiczno-psychologicznej: wybrane kwestie, red . D . Bo-recka-Biernat, M . Cywińska Warszawa 2015; M .K . Mlicki, Konflikty społeczne: pułapki i dylematy działań zbiorowych, Warszawa 1992; J . Mucha, Konflikt i społeczeństwo. Z problematyki konfliktu społecznego we Prière Pour Rencontrer L Amour De Sa Vie. Trwa ładowanie... Uczeń Wychowanie i psychologia ucznia Bunt nastolatka Kontakt ojca z synem Relacje ojca z synem amishsteve, lic. CC BY-SA Ojciec stanowi nie tylko przykład do naśladowania, ale jest także uczy dziecko, na czym polega bycie mężczyzną. Silna i zdrowa więź między ojcem a synem to podstawa dobrych relacji w rodzinie. Polecane dla Ciebie Komentarze Krzysztof Oleksy, instalator z Sosnowca, trafił do piekła siedem lat temu. Gorąco zaczęło być mu wtedy, gdy sąd rodzinny zakazał mu kontaktów z synem, wówczas kilkuletnim Wojtusiem. Parę miesięcy później jego znajomi, a także prokuratura, usłyszeli, że mężczyzna – dotąd uchodzący za wzór ojcowskich cnót – od dawna gwałcił swojego syna. – Z dnia na dzień stałem się pedofilem, typem, który budzi powszechny wstręt i odrazę – instalator nawet dziś nie kryje rozgoryczenia. – Jednym z tych, których chciał niedawno wykastrować premier Donald Tusk*.Typowy scenariusz Oleksego w molestowaniu seksualnym, a także maltretowaniu syna na różne sposoby miała wspierać cała rodzina. Ofiarą oskarżeń padli babcia dziecka, dwaj jego wujkowie, ciocia, a nawet kuzyn ojca dziecka, choć w życiu, co okazało się znacznie później, chłopca na oczy nie widział. Autorem tych oskarżeń była Hanna H., żona instalatora, nauczycielka, z którą Krzysztof był w separacji. Rewelacje kobiety poparli wówczas specjaliści ze śląskiego oddziału Polskiego Instytutu Ericksonowskiego, prywatnej fundacji zajmującej się poradami psychologicznymi. To do tej instytucji kobieta wraz z synem zgłosiła się z prośbą o pomoc terapeutyczną. – Dosyć typowy scenariusz – przyznaje doktor Ewa Milewska z Uniwersytetu Warszawskiego, psycholog i biegła sądowa. – Najczęściej oskarżenie pojawia się w trakcie sprawy rozwodowej lub po rozwodzie, kiedy ojcu bardzo zależy na kontaktach z dzieckiem, a dziecko jest w wieku przedszkolnym. W typowym scenariuszu matka, która z różnych powodów chce odegrać się na mężu, idzie do psychologa. Niewiele trzeba, by go przekonać, że jej dziecko po spotkaniach z ojcem zachowuje się jakoś dziwnie. – Psycholog wystawia zaświadczenie i pisze w nim, że z informacji przedstawionych mu przez matkę dziecka wnioskuje, że mogło dojść do molestowania – wyjaśnia Milewska. Czy trudno zdobyć takie zaświadczenie? Dzwonię do jednej ze szczecińskich specjalistek od molestowania seksualnego w rodzinie i przedstawiam się jako matka czterolatka, która ma podejrzenia, że jej mąż wykorzystuje seksualnie syna. – Przeprowadzę z panią wywiad, a następnie porozmawiam z dzieckiem – deklaruje specjalistka. – A potem powiem, co robić, krok po kroku, by sprawą szybko zainteresowała się prokuratura. Później znów się spotkamy, bo prokurator każe mi dziecko jeszcze raz, dokładniej przebadać, a sąd powoła mnie na biegłą – tłumaczy. Psycholog trzeba zapłacić za pierwszą wizytę 70 złotych. Znacznie więcej, bo nawet 500 złotych, za opinię poprzedzoną rozmową ze mną, a potem z dzieckiem żąda biegła ze Śląska. W zamian oferuje skrupulatne i bezstresowe przebadanie synka. Czy takie badanie może później stać się dla sądu podstawą do skazania mojego męża na więzienie? Czy sąd uzna opinię takiej biegłej? Oczywiście. Bo sąd może wziąć pod uwagę każdą opinię. Także taką, którą odpłatnie zamówiła sobie matka. Kiedy już opinia biegłej trafi do sądu rodzinnego, ten automatycznie zawiesza kontakty ojca z dzieckiem, po czym o całej sprawie powiadamia prokuraturę. – Ale nie tylko o pieniądze tu chodzi – przyznaje profesor Zbigniew Lew-Starowicz, znany polski seksuolog oraz biegły sądowy. – Zdarza się, że sądy za ekspertów uznają ludzi zupełnie niekompetentnych, wręcz nawiedzonych, traktując ich wymysły jak biblię. Na przykład powołują biologów, którzy ukończyli jedynie podyplomowe kursy psychologiczne. Później takie pseudoopinie decydują o losie nie tylko ojców, ale także całych gołego faceta? O wszechmocy powoływanych biegłych przekonał się niedawno na własnej skórze Jacek Ch., terapeuta uzależnień z Gliwic. W listopadzie ubiegłego roku sąd pierwszej instancji skazał go na cztery lata więzienia (Jacek Ch. odwołał się już od wyroku). To kara za wykorzystywanie seksualne córki, o którym organy ścigania powiadomiła dwa lata temu jej matka. Dowodami w sprawie miały być nagrania rozmów matki z córką oraz wywiad przeprowadzony z dziewczynką przez psychologa. Jak brzmiały pytania specjalisty? – A ty byś mi powiedziała, jakby tatuś się rozbierał przy tobie? I pokazywał ci siusiaka? – (…) A ty widziałaś gołego faceta? – A wiesz co? Ale ty tego tatę miałaś gołego narysować. Bluzkę mu narysowałaś, ale bez spodni zrób. – Powiesz mi, czy ten tato pokazywał ci swojego siusiaka, czy nie powiesz? Pokazywał ci czy nie? Sąd wydał wyrok na Ch., opierając się przede wszystkim na rozmowie psychologa z dzieckiem i jego opinii jako biegłego. W ogóle za to nie wziął pod uwagę jednoznacznych ekspertyz trzech innych specjalistów, które wykluczały u Jacka Ch. jakiekolwiek skłonności pedofilskie. Nie uznał też ekspertyzy, która wykazywała, że rozmowa psychologa z córką terapeuty była niczym więcej jak grubą psychomanipulacją. Piekło ojców wygląda zwykle tak samo: najpierw kłopoty małżeńskie, potem oskarżenie, areszt, utrata kontaktu z dzieckiem, w końcu ciągnący się latami proces karny, w którym najważniejszym dowodem są zeznania dziecka. Syndrom złych wspomnień – Niestety, coraz częściej mamy do czynienia z nierozpoznawanym przez większość polskich psychologów i prawników syndromem fałszywych wspomnień, czyli wspomnień świadomie zaprogramowanych przez rodzica, którego rozmowy z dzieckiem mają jeden cel – odegrać się na drugim rodzicu. Ofiarami tego syndromu są właściwie wszystkie strony rodzinnego konfliktu – mówi doktor Barbara Gujska z Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej, do którego w ostatnim akcie desperacji o pomoc zwracają się rocznie setki ojców pomawianych o pedofilię. – Kiedy trzy-, czteroletnie dziecko po raz n-ty słyszy od mamusi, że przecież dwa lata temu tatuś wkładał mu siusiaka do pupy, to w końcu zaczyna w to wierzyć – wyjaśnia profesor Lew-Starowicz. – A jeśli nawet nie wierzy, to i tak będzie mówiło to, co chce matka, bo przecież boi się ją stracić. Tym bardziej że wcześniej z niezrozumiałych dla niego powodów straciło już tatę. Trzy lata temu kontaktów z dzieckiem zakazano Zenonowi W., urzędnikowi z Sopotu. Powód? Całował swoją córkę w pępek. A dziecko za namową byłej żony W. narysowało pewnej zatroskanej pani psycholog dwa wielkie smoki. Kiedy okazało się, że smoki to samce, a nie samice, Zenon W. zaczął mieć kłopoty z słowa – Zauważyłem, że w piekle ojców zaczyna być tłoczno – uśmiecha się smutno Krzysztof Oleksy z Sosnowca. – Niepokojąco tłoczno, mimo że w większości wypadków materiał dowodowy, na którego podstawie wytacza się przeciwko ojcom najcięższe z możliwych dział, jest na poziomie żenującym, wręcz fatalnym – przyznaje prawniczka Maria Ejsler z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Podobnego zdania są inni prawnicy. – Oskarżenia o molestowanie seksualne opierają się głównie na niepopartych żadnymi dowodami słowach. A przecież często to sprawy, które wychodzą po latach, gdy brakuje już świadków, którzy mogliby ewentual-nie potwierdzić daną wersję zdarzeń – dodaje doktor Cezariusz Sońta, prawnik z Instytutu Prawa Karnego Uniwersytetu Warszawskiego. – Do wyjątków należą sytuacje, gdy sąd ma wyrok podany na talerzu, na przykład nagranie, na którym widać, że ojciec molestuje dziecko. Co roku do polskich sądów trafia blisko półtora tysiąca oskarżeń o rodzicielską pedofilię. Profesor Zbigniew Lew-Starowicz uważa, że spośród tych wytaczanych podczas rozwodów przez matki co najmniej 30 procent to opowieści wyssane z palca. W sprawach karnych zdaniem profesora seksuo-loga odsetek pomówień jest mniejszy. Ale i tak przynajmniej co 10. ojciec – jak wynika z praktyki profesora – jest fałszywie oskarżany. – Ofiarami pomówień o molestowanie seksualne nie są zazwyczaj ci ojcowie, którzy spędzają wieczory z kumplami przy piwie – wyjaśnia seksuolog. – Takim nie stawia się zarzutów. Po głowie dostają ci, którzy poświęcają maksimum czasu swoim dzieciom i kochają je z całego serca. A potem płacą ogromną karę za to, że nie wstydzili się okazywać miłości. Kiedyś Krzysztof Oleksy uchodził za wzorowego ojca. Podobnie Stanisław B., inny oskarżony w toczącej się od sześciu lat sprawie. W opinii wystawionej przez biegłych z Warszawy psycholodzy podkreślali znakomite więzi łączące ojca z synem. Bo rzeczywiście oskarżony swojemu pierworodnemu i jedynemu synowi poświęcał każdą wolną chwilę. – I pewnie kąpał się z synkiem – domyśla się Robert Kucharski z proojcowskiej fundacji Akcja. Rzeczywiście, Stanisław się kąpał. Kąpiele, ale też inne kontrowersyjne zabawy z synkiem spowodowały, że psycholodzy z Łodzi uznali, iż takie kontakty z dzieckiem mogły wywołać reakcje typowe dla dzieci molestowanych seksualnie. Na tej podstawie ojca chłopca skazano w ubiegłym roku na cztery lata więzienia. Dopiero w połowie ubiegłego roku okazało się, że sąd nie wziął pod uwagę opinii biegłej z Warszawy, która nie zgodziła się z tym, co ustalili fachowcy z Łodzi. Proces z powodu skandalicznych zaniedbań sądu rozpoczął się od początku. Imię oczyszczone Instalator Krzysztof Oleksy kilka miesięcy po oskarżeniu o molestowanie syna wygłoszonym przez żonę stanął przed sądem w Sosnowcu. O tym, że gwałcił i wykorzystywał swoje dziecko, przekonali polski wymiar sprawiedliwości ci sami terapeuci, którzy wcześniej odpłatnie (zapłaciła, rzecz jasna, matka) zbadali Wojtusia i jego rodzicielkę. Sąd uznał, że psycholodzy są wiarygodni. Trzy lata temu Oleksy stracił prawa rodzicielskie. W grudniu ubiegłego roku, mniej więcej wtedy, gdy Sejm opowiedział się za farmakologiczną kastracją pedofilów i zaostrzeniem kar, prokuratura w Sosnowcu po siedmiu latach dochodzenia umorzyła oskarżenie przeciw Krzysztofowi Oleksemu. Rok wcześniej po naciskach adwokata Oleksego sąd zdecydował się bowiem sięgnąć po jeszcze jedną opinię psychologiczną, która opisywałaby relacje, jakie łączyły ojca z synem. Wystawił ją Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie. Krakowscy biegli nie zostawili na analizach swoich poprzedników suchej nitki. Nie dopatrzyli się żadnych nadużyć ze strony Oleksego wobec syna, za to dopatrzyli się sporych nadużyć ze strony matki. – Z nagrań rozmów dostarczonych przez matkę wynika, że wywierała na chłopca silną presję, stosowała pytania sugerujące, które uporczywie i wielokrotnie powtarzała, dodatkowo obiecywała gratyfikację za udzielenie oczekiwanych odpowiedzi – napisali biegli. Krzysztof Oleksy – w przeciwieństwie do wielu innych fałszywie oskarżanych polskich ojców – ma szczęście. – Moje dobre imię, imię kochającego taty, zostało właśnie oczyszczone – wzdycha z ulgą. I dodaje, że ojcom, którzy znaleźli się w podobnej jak on sytuacji, radzi uzbroić się w cierpliwość. Oraz skrupulatnie zbierać dowody na swoją niewinność (w jaki sposób – patrz ramka). Znany warszawski psycholog Bohdan Bielski, do niedawna biegły sądowy, przyznaje, że w przypadku tego typu postępowań ogromnym problemem są postawy sądów, które nie wymagają, by opinie biegłych psychologów spełniały wymogi postępowania karnego. – Nie wymagają, by rzetelnie i klarownie opisywali przeprowadzone badania – mówi Bielski. W efekcie jego zdaniem sędziowie zbyt często nie czytają opinii biegłych, a skupiają się jedynie na samych wnioskach. Psychologami z Polskiego Instytutu Ericksonowskiego na wniosek Oleksego na początku tego roku zainteresowała się śląska prokuratura. W tym samym czasie Oleksy złożył do sądu pozew o ograniczenie praw rodzicielskich Hanny H. * - Po serii przypadków molestowania dzieci Donald Tusk zapowiedział, że doprowadzi do przymusowej kastracji chemicznej pedofilów, nazywając ich przy okazji kreaturami. Nowelizacja kodeksu karnego ma wejść w życie jeszcze w tym roku Anna Szulc "Przekrój" 08/2009Poradnik fałszywie oskarżanego ojca Jeśli to możliwe, staraj się rozstawać z matką twojego dziecka w przyjaźni. Jeżeli jednak jest wojna, pamiętaj: 1. Nagrywaj rozmowy dziecka z matką, twoje z dzieckiem i twoje z matką (na przykład jej groźby kierowane pod twoim adresem). 2. Znajdź jak najwięcej świadków, którzy potwierdzą twoją wersję zdarzeń. 3. Znajdź dobrego adwokata. Nie żałuj na niego pieniędzy. To właśnie jemu może się udać przekonać sąd, żeby na przykład zlecił badanie psychiatryczne matki, by wziął pod uwagę opinię innego psychologa niż ten, który wystawił dla niej korzystne zaświadczenie. 4. Uzbrój się w cierpliwość. Nawet jeśli stracisz kontakt z dzieckiem na wiele lat, pamiętaj, że ono kiedyś dorośnie i zrozumie, że miało kochającego tatę. Kiedy zostaniesz uniewinniony, możesz oskarżyć matkę o zniesławienie. Domagaj się ograniczenia jej praw rodzicielskich, bo przecież wyrządziła krzywdę i tobie, i waszemu dziecku. Może to być straszak nie tylko dla niej, ale także dla wielu innych kobiet, które składają fałszywe zeznania przeciw ojcom swoich dzieci. Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Szanowna Pani Psycholog, bardzo proszę o odpowiedź, czy tata naszego synka (5lat) po wyprowadzeniu z domu może przychodzić do nas do domu i przebywać czasem 2-3 godziny żeby pobyć z dzieckiem. Synek bardzo przeżywa i żali się czasem z płaczem, że od jakiegoś czasu tata nie przychodzi do naszego domku i się z nim nie uznał, że dziecko to inaczej odbiera i lepiej żeby do nas nie przychodził tylko od czasu do czasu zabiera go do swojego domu, w którym mieszka ze swoją nową partnerką. KOBIETA, 45 LAT ponad rok temu Ryzyko samobójstwa w depresji Dzień Dobry Pani, Nie ma tutaj recepty, jak powinny przebiegać kontakty z dzieckiem, istotne jest, jak Państwo to ustalicie i jest potrzeba, żeby wyjaśnić synkowi, że jego tata ma inny dom, partnerkę, ale że nadal go kocha i nadal jest ważny dla swojego taty. Kluczowe jest, żeby kontakty z ojcem dla Pani synka były bezpieczne, wspierające zaangażowane, radosne, rozwijające. Bardziej liczy się jakość kontaktów od ich ilości. Na początek, myślę, że Pani synek lepiej czułby się, kiedy jego ojciec przychodziłby do Waszego domu. A później może zabierać dziecko na zewnątrz, niekoniecznie tylko do swojego domu - jest tyle możliwości: wspólne spacery, zabawa, do kawiarni - na ciastko, np. na pływalnie, do teatru, na ciekawe zajęcia dla dzieci. Dla Pani zachowanie i radość synka będą informacją, jak układają się relacje pomiędzy oboma Panami. Życzę Pani i Synkowi dużo radości, Irena Mielnik-Madej 0 Dzień dobry, myślę, że tata jak najbardziej może odwiedzać dziecko w jego domu. Po pierwsze dlatego, że wtedy zobaczy akceptację dla tych spotkań ze strony innych domowników np. mamy- będzie rozumiało, że nie robi nic złego, nie opowiada się po żadnej ze stron, że jest możliwe utrzymanie dobrych relacji jednocześnie z mamą i tatą. Oczywiście wyjścia do domu taty również nie są niczym złym, jednak zalecałabym aby przynajmniej część spotkań odbywała się wspólnie (mama i tata)- dziecko będzie wtedy czuło, że mama i tata nadal ,,się lubią", konflikt lojalności nie będzie miał być może aż takiego znaczenia. 0 Witam, Nie można jednoznacznie odpowiedzieć jak to powinno wyglądać. Jedno jest pewne - dla dobra dziecka, ojciec powinien mieć z nim kontakt, niezależnie od tego, gdzie się spotykają. Ważne, by syn miał poczucie, że ojciec jest i może na niego liczyć, że ojciec go kocha i nie zostawił. Całkowite zerwanie kontaktu może mieć złe skutki w przyszłości. Jeżeli dziecko będzie się dziwnie zachowywać - warto zgłosić się z nim do psychologa dziecięcego, bo rozłąka może różnie wpływać. Zapraszam na rozmowę. Pozdrawiam serdecznie, Magdalena Rachubińska PSYCHOLOG, PSYCHOTERAPEUTA 0 Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Zmiana zachowania 18-miesięcznego dziecka po oddaniu do żłobka – odpowiada Piotr Bochański Dlaczego występują takie kłopoty z 4-latkiem po urodzeniu się rodzeństwa? – odpowiada Mgr Magdalena Brudzyńska Czy rozwój mojego dziecka przebiega prawidłowo? – odpowiada Mgr Dorota Nowacka Jak powiedzieć córce, że nigdy nie będę z jej ojcem? – odpowiada Mgr Dorota Babrzymąka Czy uczucie do męża powróci? – odpowiada Mgr Anna Ingarden Zachowanie dziecka 21-miesięcznego – odpowiada Mgr Jacek Zbikowski Bicie się w głowę u 5,5-latka – odpowiada Mgr Marta Belka-Szmit Czy mój 11-miesięczny syn może mieć autyzm? – odpowiada Mgr Anna Szyda Nerwowe 4-letnie dziecko a niezdrowa atmosfera w domu – odpowiada Mgr Justyna Piątkowska Czy powinienem odejść od żony? – odpowiada Mgr Irena Mielnik - Madej artykuły W pracy jako psychoterapeuta spotykam się z osobami, które opowiadają o swojej silnej więzi z rodzicem. Na pozór wydaje się, że jest to wyjątkowa ich miłość, ale często po przyjrzeniu się tej relacji okazuje się, że jest to uwikłane związanie emocjonalne, które jest oparte na lęku i poczuciu winy dorosłego już dziecka. Osoby te, mimo iż są dorosłe, nie potrafią odciąć się mentalnie od rodzica, bo gdy tylko oddalą się choć trochę, czyli zajmą swoim życiem, to rodzic pokazując swoją nieporadność przyciąga ich uwagę i skutecznie wzbudza w nich poczucie winy. Wikłający rodzic regularnie daje dziecku do zrozumienia, że bez niego nie poradzi sobie i wpaja, że obowiązkiem dzieci jest opieka nad rodzicami. Uwikłane dziecko ma zatem ciągłe poczucie strachu o rodzica i winy, gdy nie wywiąże się z „przykazań”, gdyż nie chce być wyrodnym synem/córką. Przykłady zachowań dorosłego dziecka uwikłanego w relację z rodzicem: rezygnuje ze swojego życia prywatnego, ponieważ „musi” być blisko rodzica, aby w razie potrzeby pomóc (nie mówię tu o sytuacji wyjątkowej, np. chorobie rodzica, kiedy normalne jest to, że życie rodziny przeorganizowuje się tak, aby dać wsparcie choremu), nie korzysta z możliwości oddzielnego zamieszkania, często zapewnia rozrywki rodzicowi i towarzyszy mu w nich, wyjeżdża z rodzicem na urlopy, wspiera finansowo rodzica, często bez wiedzy swojego współmałżonka/partnera, dzwoni lub odbiera telefony od rodzica kilka lub kilkanaście razy dziennie, odwiedza rodzica kilka razy w tygodniu, jest na każde jego żądanie, życie prywatne dostosowuje do potrzeb rodzica, w kłótniach ze współmałżonkiem broni i trzyma stronę rodzica. Przyczyny uwikłanej relacji rodzica z dzieckiem Rodzic wikła emocjonalnie swoje dziecko, gdy: jest samotny a w swoim małżeństwie był w roli podległej i słabszej, nie ma swoich zainteresowań i hobby, przeżywa dużo lęku przed samotnością i ma niską samoocenę, prezentuje cechy narcystyczne, egoistyczne a czasem wręcz despotyczne. Skutki tkwienia w relacji uwikłanej W efekcie rodzic wchodzi w rolę podopiecznego, dziecko zaś przejmuje rolę opiekuna – „partnera” swojego rodzica. Obie strony przyzwyczajają się do swoich ról i nie widzą, że taki styl życia uniemożliwia rozwój ich obu. Uwikłane dorosłe dziecko uczy się nadmiernej odpowiedzialności i poświęcania się dla innych, ponieważ tkwi w mentalnym schemacie życia dla innych a nie dla siebie. Nie umie w pełni żyć własnym życiem, często nie jest w stanie znaleźć sobie stałego partnera, gdyż żaden z nich nie wytrzymuje ciągłego bycia na drugim planie. Jeżeli nawet uda mu się stworzyć własny związek, to dopuszcza się zaniedbywania go, co generuje konflikty a nawet rozpad, ponieważ żyje w trójkącie ze współmałżonkiem i rodzicem. Z powodu przeciążenia odpowiedzialnością i stresem, poczuciem winy oraz niespełnienia mogą wykształcić się u uwikłanego dziecka zaburzenia depresyjno-lękowe lub nerwice. Jak nie być toksycznym rodzicem dla swojego dziecka? Rodzice powinni wychować swoje potomstwo tak, aby mogło ono swobodnie kierować swoim życiem, bez poczucia winy, że rodzic spędza czas sam w domu. Dziecko nie dorasta po to, aby wejść w rolę opiekuna, „partnera” czy „służby” matki lub ojca! Taki obraz relacji jest przykładem wielkiego egoizmu rodzica. Rodzice przez całe lata bycia w swojej roli dają dzieciom przykład stylem życia, postawą, światopoglądem. Jeśli zatem jako rodzice chcemy, aby nasze dzieci były samodzielne, zrealizowane i szczęśliwe, to tak właśnie żyjmy! Dążmy do samorealizacji i spełnienia a przy tym dajmy dzieciom miłość i akceptację ich decyzji życiowych. Pamiętajmy, że nasza nieporadność nikomu tak naprawdę nie służy. Nie jest łatwo być obiektywnym co do własnego stylu wychowawczego. Dlatego też warto poszerzać swoją wiedzę i świadomość wpływu relacji rodzinnych na kształtowanie się osobowości dzieci, czytać poradniki, chodzić na warsztaty dla rodziców lub po prostu do psychologa po porady. Obecnie jest wiele możliwości, aby w porę coś zauważyć i zmienić. Wystarczy chcieć z tych dobrodziejstw skorzystać. Szukając pomysłu na temat kolejnego artykułu, trafiłam w sieci na list matki do syna. Kiedy go przeczytałam, łzy spłynęły mi po wtedy: wręcz heroiczny czyn matki zasługuje, co najmniej, na szacunek! Szkoda tylko, że samoświadomość, budzi się w nas tak późno … zdecydowanie zbyt późno. Oby więcej takich świadectw! Mogłyby one uratować nie jedną rodzinę. Co mam na swoje usprawiedliwienie? Chyba niewiele. Może tylko to, że nie wszyscy dostrzegli, iż urodziłam ósmy cud świata – 5800 waga, 55 cm długości i 10 punktów w skali. Byłam tak upojona zachwytem nad tobą, że nawet nie zauważyłam, jak odszedł od nas twój ojciec. Miałeś wtedy cztery lata. Wspierała mnie babcia, dla której cudem byłam ja sama, a ty oczywiście tego cudu zwielokrotnieniem. Wszyscy myślący inaczej stawali się naszymi wrogami. Nauczyciele – niesprawiedliwi, nieczuli, zbyt surowi. Koledzy – bez polotu, a dostający lepsze oceny. Przecież gdybyś tylko chciał, byłbyś najlepszy z matematyki, fizyki, angielskiego…Byłam przekonana, że lada moment zaczniesz chcieć. Czy to takie głupie? Na razie babcia smażyła ci naleśniki późnym wieczorem, gdy nie miałeś ochoty na rosołek, ja wydobywałam spod ziemi pieniądze na gitarę, bez której twoje życie nie miało sensu, przenosiłam cię w środku roku szkolnego do innego liceum, kiedy nauczyciele się na ciebie uwzięli, załatwiałam zwolnienie z wf., relegowanie z wojska, urlop dziekański na uczelni. Z bezprzykładną wiarą i nadzieją czekałam na moment, gdy nastąpi cud i staniesz się samodzielny, odpowiedzialny, mądry etc. Przecież taki byłeś. Może trudno to było dostrzec pod powłoką nieporadności, może nawet lenistwa czy egoizmu. Ale powłoka nie jest znowu taka ważna. Pisklęta też początkowo okryte są tylko delikatnym puchem. Pisklęta też otwierają szeroko dzioby i trzeba tylko dawać, dawać, dawać! Jak to się dzieje, że ptaki doskonale wiedzą, kiedy przestać? Wiedzą, kiedy małym już się nic nie należy? Nie należy się pokarm, miejsce w gnieździe? Dzieciom należy się zawsze, nawet gdy po pisklęcym puchu nie pozostanie wspomnienie. Doskonale wiedziałeś, co ci się należy. Należało ci się pełne zrozumienie oraz stały podziw. Jeśli podziwiałyśmy cię z babcią, gdy tak doskonale radziłeś sobie z dziećmi w piaskownicy, czemu nie miałybyśmy cię podziwiać, gdy wracałeś nad ranem do domu, choć było to jeszcze grubo przed maturą? Dlaczego trudno nam było znosić towarzystwo twoich niezbyt okrzesanych kolegów? Kiedy żyła babcia, było mi trochę łatwiej. Może pozbawiona jej wsparcia zaczęłam tracić wiarę? No nie, wiara zawsze pozostaje, tylko może cuda bledną. A może przybierają inną postać? Cudem było, że wracając pijany, nie zasnąłeś gdzieś na ulicy. Zdejmowałam ci ostrożnie buty, otulałam kocem, a rano poiłam mocną kawą, choć to ja biegłam półprzytomna ze zmęczenia do pracy. Cudem było to, że po raz kolejny udawało mi się załatwić ci pracę, choć brakowało mi wiary, że wytrzymasz w niej dłużej niż parę tygodni. Cudem było to, że pokochała cię Dorota – taka śliczna i mądra. Nawet nie dopuszczałam do siebie myśli, że to małżeństwo nie ma szans. Dorota nie zawsze akceptowała twoje późne powroty, dom pełen kolegów, nie umiała usprawiedliwić złych humorów. A już zupełnie nie okazywała zrozumienia dla fatalnego samopoczucia powodowanego kacem. Mieszkaliśmy razem. – Niechże mama zostawi te śmieci, przecież to on miał wynieść! – wykrzykiwała sina ze złości Dorota. Mój Boże, czy warto o głupie śmieci tak krzyczeć?! Nie warto! Ani o śmieci, ani o bałagan, ani o kolegów. Może nawet o picie nie warto. Ani o to, że nie szuka pracy. Zresztą Dorota, odchodząc, wykrzyczała mi o wiele więcej: – Żadna kobieta nie wytrzyma z mamą konkurencji. Żadna nie będzie tylko dawać i dawać, nie oczekując niczego w zamian! Dorota odeszła, zostaliśmy sami, ja i ty – jedyny mężczyzna w moim życiu. Piłeś coraz więcej. Oczywiście winni temu byli koledzy. Piłeś, bo odeszła Dorota, bo nie odpowiadała ci praca, nudna i głupia lub zbyt ciężka. Piłeś, bo chyba w ogóle w życiu jest za głupio i za ciężko. Piłeś, bo los się na ciebie uwziął. Może rzeczywiście największe pretensje należy mieć do losu. Pomyśleć tylko – tylu pijanych wsiada do samochodu i wysiada z niego szczęśliwie. Ty miałeś niewiele ponad dwa promile, jechałeś wolniutko i ledwie uszedłeś z życiem. Zabierając cię ze szpitala, dziękowałam Bogu, że straciłeś tylko nogę. Bez nogi można żyć. Jeśli się naprawdę chce, można wszystko. Właśnie nastąpił przełomowy moment i teraz zaczniesz chcieć! Chciałeś, abyśmy zamienili mieszkanie. Nie radziłeś sobie ze schodami, wstydziłeś się sąsiadów. Zamieniliśmy więc nasze piękne mieszkanie w starej, ale ciągle jeszcze ekskluzywnej kamienicy na dwa malutkie pokoiki na parterze. Właściwie klitki w bloczysku przylegającym do zaniedbanego skwerku. Wspaniałomyślnie zgodziłeś się na wózek inwalidzki. Zacząłeś samodzielnie wyjeżdżać z domu. Rozpierała mnie duma i nadzieja. Byłeś taki dzielny! Nareszcie zaczynałeś czegoś chcieć. A chcieć to móc! Chciałeś skończyć kurs komputerowy, chciałeś nawiązać nowe kontakty z ludźmi, chciałeś nawet nawiązać kontakt z Dorotą. Upajałam się tym szczęściem do tego stopnia, że znowu nie zauważyłam, kiedy zaczęli cię otaczać tamci koledzy. Moje pokorne błagania doprowadzały cię do furii, moje łzy przyprawiały o wściekłość. Nienawidziłeś mnie. Można znienawidzić za nadmiar miłości, ufności, nadmiar nadziei. Nienawiść była także we mnie. Odejść od narzeczonego, męża, kochanka – tak! Ale odejść od własnego dziecka? W dodatku kalekiego. Zostawić samo, żeby wołało: „Mamo, daj mi, mamo, daj”… A ja nie rzucam wszystkiego, nie przybiegam, bo przecież nic nie jest ważniejsze od ciebie. Moje bezradne pisklę. Moje prawie czterdziestoletnie dziecko. Nie, nie powiedziałam ci, że odchodzę. Może nawet sama nie bardzo w to odejście wierzyłam. Jednak przygotowywałam się, choć ciągle biegłam na twoje zawołanie. Myślałam o wynajęciu mieszkania. Blisko ciebie. Tak, abyś został sam, ale żebym mogła cię obserwować. Jednocześnie wiedziałam, że jeśli nie znajdę się dostatecznie daleko, nigdy nie będę miała tyle siły, żeby naprawdę odejść. Wtedy znalazłam w gazecie ogłoszenie: „Poszukujemy osoby samotnej, kulturalnej i odpowiedzialnej, która zaopiekuje się naszym domem na czas wyjazdu”. Z niewielką walizką wyjechałam na drugi koniec Polski. Zostawiłam ci w kuchni kartkę: „Dokąd będę żyła, korzystaj z konta, na które wpływa moja emerytura”. Malutkie miasteczko, zadbany domek z ogródkiem…To było dwa lata temu. Marek i Barbara stale powtarzają, że jestem ich opatrznością. Nie mieli zresztą specjalnie wyboru. Pięcioletni zagraniczny kontrakt podpisany, lada dzień należało wyjechać. Córka jedynaczka w odległym mieście na studiach, rodzina daleko, zajęta własnymi sprawami! No i ten domek, niewielki wprawdzie, ale zawsze dorobek całego życia, jak tu komuś powierzyć? Marzyli o kimś takim jak ja. Dwa dobre, spokojne lata, synku. Ponad siedemset dni i nocy. Nie nasłuchuję, kiedy wrócisz, nie przeszukuję zakamarków, tropiąc ukryte butelki, nie zamykam się w kuchni, aby nie słyszeć bełkotu twoich kolegów. Nie wyglądam na listonosza, bo nie może nadejść list, jeśli się nie zna adresu, nie nasłuchuję telefonu, bo przecież nie możesz zadzwonić, nie znając numeru. Tylko nie wiesz, ile trzeba mieć silnej woli, żeby nie zadzwonić. Synku – nie mogę zadzwonić, mimo że bezustannie słyszę twoje „mamo”. Nie zadzwoniłam nawet do Doroty, chociaż mam przeczucie, że wie, co się z tobą dzieje. Może kiedyś zadzwonię. Błąkam się po pustych pokojach cudzego domu. Kulturalna, odpowiedzialna. Samotna. Cieszę się tym, że jestem dla kogoś opatrznością. Nie potrafiłam być opatrznością dla ciebie. Mogę tylko prosić Boga, aby jakaś mądra opatrzność czuwała nad tobą. Nie będę jej przeszkadzać, synku.

konflikt ojca z synem psychologia